Posted on August 24, 2015

Ελληνική εκλογική αναμέτρηση Νο. 3579 στο διαδίκτυο

Από το 2010 έχουμε ζήσει μία πραγματική εξέλιξη στα διαδικτυακά δρώμενα εξαιτίας των πολιτικών αποτυχιών. Διότι η προσφυγή στις κάλπες συχνότερα από ό,τι θα έπρεπε μόνο πολιτική αποτυχία μπορεί να θεωρηθεί. Παρόλα αυτά ο σκοπός του άρθρου δεν είναι η πολιτική ανάλυση των προθέσεων – όσο αναπόφευκτο κι αν είναι κάτι τέτοιο.

Τι είδαμε λοιπόν όλο αυτό το διάστημα [το «όλο» γράφεται σαρκαστικά] και πόσο άλλαξε η χρήση των κοινωνικών μέσων από τους πολίτες και τους πολιτικούς;

1. Εκρηκτική αύξηση ψεύτικων λογαριασμών στο twitter. – Σε αντίθεση με παλαιότερες περιόδους και με δεδομένο πως το facebook σχετικά πρόσφατα θέλησε να καθαρίσει το τοπίο του από τους ψεύτικους λογαριασμούς, το twitter με την αποδοχή της ανωνυμίας έγινε πεδίο δόξας λαμπρό για όποιον επώνυμο ή ανώνυμο θέλησε να δημιουργήσει από στρατιές υποστηρικτών του έως και μεμονωμένες εναλλακτικές..επίθεσης. Διότι στην πλειοψηφία τους οι διπλοί και τριπλοί λογαριασμοί στο twitter έχουν διπλή στόχευση. Υποστήριξη στον αρχικό λογαριασμό και μαζική επίθεση στον διαφωνούντα. Σε αντίθεση με ό,τι θα πιστεύει κανείς μάλιστα, πολλοί τέτοιοι λογαριασμοί δημιουργήθηκαν για «εσωκομματικές» διαμάχες.

2. Πλασματική υποστήριξη με στόχο την απαξίωση. – Από ξεχασμένες τραγουδίστριες μέχρι καλλίπυγα μοντέλα, δεν ήταν λίγες οι φορές που χρησιμοποιήθηκε η αναγνωρισιμότητα μέσα από τραγελαφικές δηλώσεις υποστήριξης οι οποίες όμως στόχο είχαν να πλήξουν την αξιοπιστία του στόχου. Εδώ το εύρος των στρατηγικών στόχων είναι μεγάλο εφόσον άλλες φορές σκοπός ήταν η διατήρηση της προσοχής και η ανακίνηση συζητήσεων και άλλες φορές το ζητούμενο αποτέλεσμα κατέληγε να είναι «Μα αν σε υποστηρίζει αυτός με τόσο γελοίο τρόπο τότε είσαι κι εσύ γελοίος». Μία μορφή τρόλινγκ που έπιασε τους χρήστες απροετοίμαστους εφόσον ακόμα και σήμερα είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν πως η τραγουδίστρια που στηρίζει με τέτοια γελοιότητα έναν πολιτικό είναι πράγματι η ίδια η τραγουδίστρια.

3. Το πρώτο κρας τεστ δημοσιογραφικών λογαριασμών. – Το 2010 άρχισαν να δημιουργούνται στα Κοινωνικά Δίκτυα λογαριασμοί δημοσιογράφων με στόχο την κοινωνικοποίηση, την διαδικτυακή δημοφιλία και κυρίως την δημιουργία σχέσεων με σκοπό αφενός των διαμοιρασμό συνδέσμων σε ειδησεογραφικές σελίδες με στόχο την επισκεψιμότητα και άρα τα χρήματα από διαφημίσεις, αφετέρου την συγκέντρωση ικανών υποστηρικτών με στόχο την τηλεοπτική προβολή και όχι μόνο. Δεν είναι άλλωστε λίγοι οι δημοσιογράφοι που απέκτησαν τηλεοπτικές εκπομπές μόλις συγκέντρωσαν ικανό αριθμό συνδέσεων/επαφών στο διαδίκτυο – ανεξάρτητα με το αν μεγάλα ποσοστά αυτών των συνδέσεων είναι αγορασμένοι λογαριασμοί. Η δημοφιλία στο διαδίκτυο θα είναι πάντα πλασματική μέχρι την στιγμή που θα μεταφραστεί σε συμβατική προβολή. Όση απήχηση κι αν έχει ο λογαριασμός μου ή τα κείμενα και τα βίντεο μου στο διαδίκτυο, για παράδειγμα, αυτή η αναγνωρισιμότητα πάντα θα υπολείπεται αξίας εάν δεν αντιστοιχηθεί σε μία τηλεοπτική εμφάνιση, σε μία ραδιοφωνική συνέντευξη ή σε οποιαδήποτε παρουσίαση των περιεχομένων μου στα παραδοσιακά μέσα.
Το κρας τεστ των δημοσιογραφικών λογαριασμών που αντιστοιχούν σε αρκετά αναγνωρίσιμα πρόσωπα διαφάνηκε τόσο στον τρόπο που χειρίστηκαν οι ίδιοι τις κρίσεις από διαφωνίες και επιθέσεις όσο και στην εντυπωσιακή άγνοια πολλών χρηστών που ακόμα δεν έχουν αντιληφθεί ότι τέτοιοι λογαριασμοί σπανίως λειτουργούνται από τους ίδιους τους δημοσιογράφους – το ίδιο συμβαίνει και με τους πολιτικούς. Ενδιαφέρον μάλιστα βρήκα πως εξαιτίας της μεγάλης διάρκειας που βρισκόμαστε πλέον αρκετοί στα κοινωνικά δίκτυα, ήταν αρκετές οι φορές που αντιλαμβανόμασταν αμέσως ποιος λειτουργεί έναν λογαριασμό από τον τρόπο έκφρασης και τις επιλογές αντίδρασης. Ειδικά οι υπερβολικές αντιδράσεις πάντα θα μας αποκαλύπτουν ό,τι κι αν πιστεύουμε πως είμαστε ικανοί να υποδυθούμε.

4. Διαδικτυακές πρωτοβουλίες με πολιτικό στόχο. – Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Δεν αποκάλυψε κάποια ιδέα που κανείς άλλος δεν είχε σκεφτεί. Περισσότερο επιβεβαίωσε υποψίες, θα έλεγα. Επειδή αναγνωρίζω πως η αναφορά σε συγκεκριμένο χώρο αποτελεί διαφήμιση ανεξάρτητα με τον τρόπο που εγώ αξιολογώ τον χώρο, δε θα αναφέρω το παράδειγμα που έχω στο μυαλό μου. Θα πω όμως πως οι φμπ ομάδες [τα γκρουπ] έχουν 1/3 χρήστες που συμμετέχουν εν αγνοία τους, 1/3 λογαριασμούς που αντιστοιχούν αμφίβολα σε μεμονωμένα πρόσωπα και 1/3 άτομα που έχουν ένα κοινό στόχο – συχνά όμως άλλον από αυτό που δηλώνεται.

5. Η ελευθερία του λόγου παρερμηνεύεται αλλά και διώκεται. – Η ελευθερία που έχει ο καθένας μας να εκφράζεται όπως επιθυμεί για οτιδήποτε επιλέξει είναι λιγάκι διαφορετική από την ελευθερία που θεωρεί πως έχει ο καθένας ώστε να εκφράζεται για ΟΠΟΙΟΝ επιθυμεί με όποιο τρόπο αποφασίσει. Οι επιθέσεις σε πρόσωπα με επώνυμους λογαριασμούς είχαν την τιμητική τους εφόσον άλλη μία φορά περίσσεψαν οι «ψόφοι» και οι χυδαιότητες. Στόχος η προσβολή και η κατακρήμνιση της αξιοπιστίας του προσώπου. Μόνο που η εξέλιξη στους τρόπους που αντιδρούμε ακόμα και όταν αυτή εξαντλείται στην μαζικότητα των επιθέσεων προκαλεί αναπόφευκτα εξέλιξη και στον τρόπο με τον οποίο αμύνονται αυτοί που δέχονται την επίθεση. Διότι η περίοδος που ζούμε δεν είναι περίοδος δημιουργίας αξιοπιστίας. Αυτή έχει [ή δεν έχει] ήδη επιτευχθεί μέσα από όλες τις προηγούμενες προεκλογικές περιόδους. Ένας επώνυμος ή και ανώνυμος λογαριασμός που υφίσταται και δημοσιεύει άποψη από το 2010 δεν περιμένει να αποκτήσει τώρα εγκυρότητα. Ή την έχει κατακτήσει ήδη ή όχι. Πλέον, οι σταθεροί λογαριασμοί [με ίδιο όνομα] δεν κουβαλάμε μόνο την σημερινή μας άποψη για ένα θέμα αλλά και όλη την προϋπάρχουσα φήμη που έχουμε καταφέρει. Κρίνοντας εξ’ιδίων αλλά και παρακολουθώντας άλλους επώνυμους λογαριασμούς, καταλήγω πως εξελιχθήκαμε στην περιφρόνηση όταν δεχόμαστε χυδαίες επιθέσεις. Προσωπικά μιλώντας μάλιστα, θα έλεγα πως ήταν η πρώτη πολιτική περίοδος που βρέθηκαν δίπλα μου λογαριασμοί που να με υποστηρίζουν αντί να σιωπούν όταν δεχόμουν επιθέσεις. Οι χρήστες μιλούν περισσότερο και εξαιτίας της ανωνυμίας τολμούν περισσότερο. Κι αυτό αποκαλύπτεται πλέον όχι μόνο ως πυρήνας επιθέσεων αλλά και ως μαζική αναχαίτιση αυτών.

6. Η χυδαιότητα πολιτικών λογαριασμών. – Δεν χρειάζεται να αναφερθώ σε συγκεκριμένα παραδείγματα. Αυτή η πολιτική περίοδος χαρακτηρίστηκε από μία οργιώδη χυδαιότητα επώνυμων πολιτικών λογαριασμών οι οποίοι καλλιέργησαν και συντήρησαν έναν επικίνδυνο εμφυλιακό κλίμα που εμπότισε το σύνολο της κοινωνίας. Σε αυτό βέβαια συνηγόρησε η συμβατική πολιτική σκοπιμότητα αλλά η χρήση των κοινωνικών μέσων επιτέλεσε άριστα τον υποστηρικτικό της ρόλο. Με τεράστια ικανοποίηση είδα πως πριν λίγες ημέρες ένας τέτοιος χυδαίος λογαριασμός πολιτικού απενεργοποιήθηκε αφού φυσικά είχε δεχτεί πρώτα το μένος των χρηστών οι οποίοι τον διέσυραν. Ένας τουλάχιστον χρήστης ανάμεσα στους τόσους, αντιλήφθηκε πως όταν εκφράζεσαι χυδαία στο διαδίκτυο αυτό θα έρθει και θα σε βρει στην συμβατική σου παρουσία και πως ό,τι συμβαίνει στο διαδίκτυο δεν μένει κατ’ανάγκη μόνο στο διαδίκτυο.

7. Μανία αυτοφωτογράφησης με εξοργιστικές συνέπειες. – Οι σέλφις είναι μία κατεστημένη κατάσταση πια από την οποία ομολογώ πως ούτε εγώ έχω ξεφύγει. Η αναπαράσταση του εαυτού μας σε όποιο χώρο θέλουμε με όποιο τρόπο και με όποια πρόθεση, συνηγορεί στο να νιώσουμε οι ίδιοι κάτι περισσότερο από εκδότες του εαυτού μας. Οι αναπαραστάσεις από μόνες του δε, πάντα θα έλκουν περισσότερη προσοχή από ένα κείμενο που απαιτεί κόπο στην ανάγνωση και επεξεργασία των νοημάτων – κάτι στο οποίο μάλλον δυσκολευόμαστε να ανταποκριθούμε εφόσον άπειρες φορές οι χρήστες άλλο διαβάζουν άλλο καταλαβαίνουν και άλλα σχολιάζουν. Μια εικόνα εξακολουθεί να είναι χίλιες λέξεις. Η επεξεργασία του νοήματος γίνεται άμεσα. Ακόμα και όταν η φωτογράφηση αφορά έναν νεκρό σε φέρετρο. Και ειδικά όταν αυτή η φωτογραφία λαμβάνεται από πολιτικό σε μία εξοργιστική απόπειρα να εκδώσει τον θρήνο του. Το ζήσαμε κι αυτό. Τον ψηφίσατε και αυτόν.

Προφανώς μπορώ να συνεχίσω να πληκτρολογώ παρατηρήσεις για πολλές σελίδες ακόμα αλλά «ξαφνικά» έχασα κάθε διάθεση να εστιάσω στην «εξέλιξη» που όντως παρατηρήθηκε στα ελληνικά social media.

Διότι εξέλιξη που μας πηγαίνει πίσω δεν είναι εξέλιξη. Είναι κατάντια.

Κι εξέλιξη στην χρήση των social media που δεν μεταφράζεται σε εξέλιξη και στην συμβατική μας ύπαρξη/νόηση/αντίληψη είναι σχεδόν κατάρα.