Posted on May 19, 2018

[Διαδικτυακός] Εκφοβισμός

 

 

Ο διαδικτυακός εκφοβισμός απασχολεί τα τελευταία μόνο χρόνια την ελληνική πραγματικότητα (σε αντίθεση με το εξωτερικό) κι ανέδειξε γενικότερα το θέμα του εκφοβισμού, κυρίως στα σχολικά περιβάλλοντα όπου οι έφηβοι πλημμυρίζονται από κοινωνικοποιήσεις και μέσα.

 

Αυτά τα δύο στοιχεία – η διαρκής και εναλλακτική κοινωνικοποίηση καθώς και η πληθώρα των μέσων, των εργαλείων δηλαδή – είναι οι βασικοί παράγοντες που δόμησαν το κτίσμα του εκφοβισμού.

 

Διότι ο εκφοβισμός δεν είναι ποτέ ένα μοναδικό συμβάν. Είναι μία ολόκληρη ιστορία με παρελθόν, παρόν, μέλλον γεμάτη από συμβάντα που άλλα τα δικαιολογήσαμε, άλλα τα καλλιεργήσαμε και σε άλλα εθελοτυφλούμε.

 

Γνωρίζω πολύ καλά πως οι γονείς όταν ενδιαφέρονται για τις θεματικές «ασφάλεια στο διαδίκτυο» και «εκφοβισμός» αναζητούν απεγνωσμένα προφύλαξη και εκλιπαρούν για αυτή αλλά με έναν μάλλον λάθος τρόπο. Και το ξέρουν. Για αυτό μένουν ανικανοποίητοι στις απαντήσεις που λαμβάνουν.

Ψάχνουν για συνταγές. Κι αυτές δεν υπάρχουν.
Κάθε συμβουλή που μπορεί να σας δώσει οποιοσδήποτε γνώστης κατακρημνίζεται αργά ή γρήγορα από την ίδια την πραγματικότητα.

 

Είναι πρακτικά αδύνατο να ακολουθηθούν οι οδηγίες αλλά κι αν ακόμα συμβεί αυτό, όσα θα χαθούν θα είναι εξίσου σημαντικά με όσα πιστεύετε πως θα κερδίσετε.

 

Το διαδίκτυο είναι μέσα στη ζωή μας και η ζωή μας μέσα στο διαδίκτυο. Όχι πλήρως και όχι άσκοπα αλλά έτσι είναι. Όσα κερδίζουμε είναι περισσότερα από όσα φοβόμαστε πως θα χάσουμε. Όλο αυτό καλείται εξέλιξη και δε μπορεί να υπάρξει εξέλιξη χωρίς φόβο και χωρίς αναπροσαρμογή συμπεριφορών αλλά και χρήσεων.

 

Αυτός ο φόβος ή μάλλον οι φόβοι είναι που επιβάλλουν την αλλαγή συμπεριφορών. Κι αυτό δεν είναι κακό.

Ας δούμε τα μέσα που έχουμε στη διάθεση μας.
Κινητά τηλέφωνα με κάθε λογής δυνατότητα καταγραφής, επεξεργασίας και διαμοιρασμού.
• Τώρα μία φωτογραφία δεν αποκτάται μόνο αν κάποιος έχει το αρνητικό του φιλμ. Τώρα μία φωτογραφία αναπαράγεται αυτούσια, μεταλλαγμένη και με κάθε λογής σχόλιο που μπορεί να συμπληρώνει ή να παραμορφώνει το περιεχόμενο της.
• Δωρεάν επικοινωνία. Σήμερα δε μας κοστίζει τίποτα να επικοινωνούμε διαρκώς και να ανταλλάσουμε λόγια, εικόνες και κάθε υλικό, όχι μόνο με έναν αλλά με δεκάδες ή και χιλιάδες άλλους ανθρώπους ταυτοχρόνως.

 

Ως εδώ, αλήθεια πιστεύετε πως αυτές οι δυνατότητες είναι τόσο άσχημες; Έχουν αναδειχθεί και επικρατήσει δηλαδή εξαιτίας του κακού που μπορούν να προκαλέσουν; Ε, όχι βέβαια.

 

Η δυναμική είναι προς την εξέλιξη αλλά η χρήση είναι αυτή που θα διαχειριστεί την δύναμη της εξέλιξης.

 

Χωρίς συνετή χρήση, δεν υπάρχει παρά μόνο δυναμική καταστροφής και αυτοκαταστροφής. Σαν να οδηγείς ένα αυτοκίνητο χωρίς δίπλωμα. Ή σαν να περνάς ένα δρόμο χωρίς να ελέγξεις αν περνούν αυτοκίνητα.

 

Πολλοί θα περιμένετε να αναφέρω και τη γνωστή προτροπή «μη μιλάτε με αγνώστους» αλλά αλήθεια δεν πρόκειται να υποτιμήσω τη νοημοσύνη σας κατά αυτό τον τρόπο.

 

Μπορώ να σας πω όμως πως αν και δεν είμαι έφηβη πάντα είμαι επιφυλακτική με τους αγνώστους. Πάντα ελέγχω με ποιους συγχρωτίζεται δημόσια κάθε νέα επαφή. Παρακολουθώ τι δημοσιεύει, πώς σχολιάζει. Κάθε πότε είναι κακόκεφος, χαρούμενος ή αν παρουσιάζει νευρωτικές αντιδράσεις. Μαθαίνω μια νέα επαφή σιγά σιγά από τη δημόσια παρουσία του και προχωρώ με προσοχή. Οι σχέσεις χρειάζονται χρόνο για να χτιστούν.

 

Επίσης μιλώ με τους στενούς μου φίλους για κάθε νέο που συμβαίνει στη ζωή μου. Έχω ανθρώπους που είναι τόσο κοντά μου ώστε να μπορώ να μοιραστώ μαζί τους τα πάντα. Ανθρώπους που μας δένουν πολλά κοινά στοιχεία, πολλά κομμάτια ζωής. Δε γίνεται φίλος κάποιος μόνο αν έχουμε κοινό σκοπό ή αν δείχνει πως με καταλαβαίνει μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή σε μια συγκεκριμένη κατάσταση.
Κι αυτό φυσικά δε σημαίνει πως αν δε θεωρώ κάποιον φίλο μου, δε μπορεί κάλλιστα να είναι παρέα μου. Άλλα μοιράζομαι με μια παρέα όμως και άλλα με έναν φίλο.
Οι σχέσεις χτίζονται μέρα με τη μέρα και δεν εμπλέκουν ποτέ σχεδόν μόνο δύο άτομα.

 

Ίσως τελικά επιβάλλεται να συστήσουμε στα παιδιά περισσότερη.. ζωή πριν την ανακαλύψουν. Οφείλουμε να τους μεταδώσουμε υποψίες έστω μέσα από τις δικές μας εμπειρίες, εμπειρίες που τα ίδια θα αποκτήσουν πολύ αργότερα.

 

Δεν απαιτείται απόλυτη γνώση ή συναίσθηση για να προχωρήσεις προσεκτικά. Απαιτείται μία υποψία πως εκεί που προχωράς ίσως κάποιος σε αναγκάσει να σκοντάψεις. Και δεν είναι μόνο το διαδίκτυο έτσι. Όλη η ζωή είναι έτσι. Και η ζωή είναι έτσι επειδή δεν είναι φτωχή. Είναι γεμάτη προκλήσεις, γεμάτη κίνητρα, γεμάτη δυνάμεις.

 

Ας μάθουμε στα παιδιά να είναι ψύχραιμα. Να είναι λιγομίλητα. Να μη παρασύρονται σε κουβέντες. Αντιθέτως να προχωρούν αποφασιστικά σε αποκαλύψεις όταν συναισθανθούν τον κίνδυνο ή έστω μια παραφωνία μέσα σε μια ατμόσφαιρα που νόμιζαν πως παρουσιάζει κανονικότητα.

 

Σε μια εποχή που όλοι μιλάμε ακατάπαυστα και για δεκάδες θέματα ταυτόχρονα, αποτελεί τεράστιο προσόν να γνωρίζει κάποιος πότε να σιωπήσει αλλά και πότε να άρει αυτή του την σιωπή.