[Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 9/9/2018]
«Στα social media όλοι έχουν άποψη. Κι όλοι έχουν άποψη για τα ίδια τα social media». Αυτές τις φράσεις τις διαβάζει κανείς πολύ συχνά. Γράφονται δε, σαν είδος αφορισμού. Σαν κάτι που κατέληξε ανθρώπινο τερατούργημα. «Εγώ ήρθα εδώ και τα βρήκα όλα έτσι• δεν τα δημιούργησα», σκέφτεται ο χρήστης. Κι εκτινάσσεται με το πρώτο κλικ, η πιο μεγάλη πλάνη.
(Και) Τα διαδικτυακά οικοσυστήματα δεν παραδίδονται απλά προς εποικισμό. Δεν αποτελούνται μόνο από το περιβάλλον και τους οργανισμούς αλλά στηρίζουν την εξέλιξή τους στις αλληλεπιδράσεις. «Των χρηστών;» θα ρωτήσουν όσοι έχουν μια ελάχιστη σχέση με τα σόσιαλ μιας και είναι συνηθισμένο να ταυτίζεται η αλληλεπίδραση – το αλισβερίσι δηλαδή – με τις επαφές, άρα τους άλλους χρήστες. Δεν αλληλεπιδρούν όμως μόνο οι χρήστες μεταξύ τους. Αλληλεπιδρά και το περιβάλλον με τους χρήστες. Κι αλληλεπιδρά δυναμικά κι όχι παθητικά. Μπορεί να αντεπιτίθεται.
Κάπου εκεί καραδοκεί λοιπόν ένας φόβος που έρχεται μαζί μας από την συμβατική ζωή. Από όσα έχουμε ήδη συνηθίσει. Η πόρτα του ασανσέρ πρέπει να κλείσει για να συνεχίσει το σύστημα να λειτουργεί. Ακόμα και το τηλέφωνο απαιτεί να πιέσουμε συγκεκριμένο πλήκτρο για να τερματιστεί η κλήση ή η χρήση του. Μα, αφού σταμάτησα να μιλώ γιατί να μη κλείνει μόνο του;
Ο φόβος πως κάτι θα πάψει να λειτουργεί αν δεν του φερθούμε τηρώντας κανόνες, είναι μέρος μιας νόρμας που μας βεβαιώνει πως τελικά εμείς οι ίδιοι έχουμε τον έλεγχο και θα’ταν ανήκουστο να αποφασίσει το ίδιο το τηλέφωνο πότε θα τερματίσει μία κλήση!
Αυτή η αυτοπεποίθηση είναι που κλονίζεται βίαια όταν έρθουμε στο διαδίκτυο κι αντιληφθούμε πως εδώ τα μέρη του οικοσυστήματος δεν είναι τόσο παθητικά στα λάθη μας. Κι έπεται κι άλλος φόβος. Πως τα λάθη μας δεν είναι πια ιδιωτική μας υπόθεση. Είναι μια κραυγαλέα συχνά ειδοποίηση προς όσους συνδέθηκαν μαζί μας. «Αυτός ο ανόητος δεν έκλεισε την πόρτα του ασανσέρ». 50 Like. 25 θυμώνουν. 25 γελούν. Και πόσοι άλλοι θα το μάθουν.
Για αυτό αντιδρούμε με ένα είδος αφοριστικής καταδίκης. Χρειαζόμαστε χρόνο να διδαχθούμε αυτή την νέα νόρμα που δεν αρκείται να μας τιμωρεί αφαιρώντας μας κάποια δυνατότητα χρήσης αλλά μπορεί θρασύτατα να μας εκθέτει.
